Swąd Szatana w Kościele. Rewolucja ‘68 – Yves Chiron

Dla Kościoła nadeszła godzina niepokoju, samokrytyki, można by nawet powiedzieć – samozniszczenia. Jest to jak wewnętrzny wstrząs, bolesny i złożony, którego nikt by się nie spodziewał po zakończeniu Soboru.

Papież Paweł VI,
przemówienie z 7 grudnia 1968 roku

Sądziliśmy, że po Soborze nastanie słoneczny dzień w historii Kościoła. Ale zamiast tego nastał dzień pochmurny i burze, ciemność (…). I jak do tego doszło? Wyznamy wam myśl, która może być – sami przyznajemy to w swobodnej rozmowie – która może być bezpodstawna, a jest nią to, że mamy do czynienia z siła, przeciwną silą. Nazwijmy ją po imieniu: z diabłem. Wygląda to tak, jakby z jakiejś tajemniczej szczeliny swąd szatana wdarł się do świątyni Boga.

Papież Paweł VI,
audiencja generalna, 1972

Wielki ruch protestacyjny, który wstrząsnął Francją i Europą w maju i czerwcu 1968 r. nie oszczędził Kościoła. Niektórzy duchowni wspierali kontestacyjny zryw studencki i społeczny. Ale protest uderzył też w sam Kościół jako instytucję. stawiając pod znakiem zapytania rolę i wizerunek kapłana. Problem opisany w tej książce przez długi czas był tematem tabu. Yves Chiron opowiada o roku 1968 w Kościele. W tym właśnie roku mają miejsce również wielkie wydarzenia kościelne: w obliczu narastającego kryzysu wiary Paweł VI ogłasza uroczyste Credo. Papież publikuje również encyklikę na temat antykoncepcji, Humanae Vitae, która dla wielu stanie się bardzo kontrowersyjna, w tym także dla niektórych episkopatów. Teologia wyzwolenia pojawia się w pełnym rozkwicie na konferencji w Medellin. Systematyczny przegląd ówczesnych dokumentów, źródeł prasowych i świadectw głównych aktorów tych dramatycznych wydarzeń został zwieńczony przez eksploracje wielu archiwów, zwłaszcza bardzo bogatych Archiwów Diecezji Paryża, co czyni z tej książki wyjątkowe dzieło, ukazujące w nowym świetle zamęt, jaki zapanował w Kościele w roku 1968, czego skutki niewątpliwie trwają do dzisiaj.

W latach i miesiącach poprzedzających Maj ’68 wielu teologów, a także ludzi Kościoła zaangażowało się (nawet jeśli zjawisko to było marginalne) w sprawy rewolucji, gdzie by ona się nie rozgrywała. Następnie protest, który dał o sobie znać w niektórych sektorach Kościoła, rozwijał się w różnych postaciach. Kryzys w Kościele – kryzys doktrynalny, kryzys dyscyplinarny, kryzys tożsamości kapłańskiej – który poprzedzał wydarzenia Maja ’68, utrzymał się i przybrał na sile. Maj ’68 nie był dla Kościoła początkiem kryzysu, lecz wstrząsem pogłębiającym kryzys, który rozpoczął się już wcześniej i miał trwałe i liczne konsekwencje.

Autor: Yves Chiron